“ภิกษุทั้งหลาย ! กายนี้มีอาหารเป็นที่ตั้ง
ดำรงอยู่ได้ด้วยอาหาร ไม่มีอาหารดำรงอยู่ไม่ได้ แม้ฉันใด
นิวรณ์ 5 ก็มีอาหารเป็นที่ตั้ง ดำรงอยู่ได้ด้วยอาหาร
ไม่มีอาหารดำรงอยู่ไม่ได้ ฉันนั้นเหมือนกัน
ภิกษุทั้งหลาย ! ก็อะไรเล่าเป็นอาหาร ให้กามฉันท์ที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้นหรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ศุภนิมิตมีอยู่
การกระทำให้มาก ซึ่งอโยนิโสมนสิการในศุภนิมิตนั้น
นี้เป็นอาหารให้กามฉันท์ที่ยังไม่ได้เกิดขึ้น
หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ก็อะไรเล่าเป็นอาหาร ให้พยาบาทที่ยังไม่ได้เกิดขึ้น
หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ปฏิฆนิมิตมีอยู่
การกระทำได้มาก ซึ่ง อโยนิโสมนสิการในปฏิฆนิมิตนั้น นี้เป็นอาหารให้พยาบาท
ที่ยังไม่เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ก็อะไรเล่าเป็นอาหาร ให้ถีนมิทธะที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้น
หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ความไม่ยินดี ความเกียจคร้าน
ความบิดขี้เกียจ ความเมาอาหาร ความที่ใจหดหู่ มีอยู่ การกระทำให้มาก
ซึ่งอโยนิโสมนสิการในสิ่งเหล่านั้น นี้เป็นอาหารให้ถีนมิทธะ
ที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ก็อะไรเล่าเป็นอาหาร ให้อุทธัจจกุกกุจจะที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้น
หรือที่เกิดขึ้นแล้วเจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย ! ความไม่สงบใจมีอยู่ การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการ
ในความไม่สงบใจนั้น นี้เป็นอาหารให้อุทธัจจกุกกุจจะที่ยังไม่เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย !
ก็อะไรเล่าเป็นอาหาร ให้วิจิกิจฉาที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น
ภิกษุทั้งหลาย
! ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้ง แห่งวิจิกิจฉา มีอยู่ การกระทำให้มาก
ซึ่งอโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น นี้เป็นอาหารให้วิจิกิจฉา
ที่ยังไม่เกิดได้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น…”
ขยายความ นิวรณ์
5 คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และ วิจิกิจฉา
กามฉันท์ คือ ความรักใคร่พอใจในอารมณ์ที่ชอบใจ
รูป เสียง ฯ เป็นต้น
พยาบาท
คือ ความคิดร้าย ความปองร้าย
ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่และเซื่องซึม ความง่วงเหงาซึมเซา
ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่และเซื่องซึม ความง่วงเหงาซึมเซา
อุทธัจจกุกกุจจะ
คือความฟุ้งซ่านและรำคาญ ความฟุ้งซ่านและความเดือดร้อนใจ
วิจิกิจฉา
คือ ความลังเลไม่ตกลงได้ ความไม่แน่ใจ ความสงสัย ความเคลือบแคลง
ความลังเลเป็นเหตุไม่แน่ใจในปฏิปทาเครื่องดำเนินของตน
ศุภนิมิต
คือความเห็นว่าเป็นของสวยงาม เป็นเหตุให้เกิดความกำหนัด
อโยนิโสมนสิการ
คือ กระทำไว้ในใจโดยอุบายไม่แยบคาย
ปฏิฆะ คือ ความขัดใจ แค้นเคือง
ความขึ้งเคียด ความกระทบกระทั่งแห่งจิต
นิวรณ์
5 เป็นอุปสรรคของความก้าวหน้า ทั้งในทางโลกและทางธรรมโดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ผู้ที่ฝึกปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ถ้ากำจัดนิวรณ์ไม่ได้ จะปฏิบัติธรรมไม่ได้เลย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น