เหตุที่ห้ามพระดื่มสุรา

      พระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ เจติยชนบท ในระหว่างเสด็จ จาริกไปทางตำบลบ้านรั้วงาม ท่ามะม่วง ครั้งนั้นพระสาคตะได้เดินทางไปท่ามะม่วง แวะที่อาศรมของชฏิลเข้าไปพักในโรงบูชาไฟของพวกชฏิล

     ในโรงบูชาไฟนี้ เป็นที่อยู่ของนาคมีพิษร้าย มื่อเห็นพระสาคตะเข้ามานั่งอยู่ในที่พัก จึงเกิดความขัดเคือง พ่นพิษเข้าใส่พระสาคตะทันที พระสาคตะจึงเข้าเตโชสมาบัติ บันดาลไฟต้านทานไว้ นาคสู้จนหมดฤทธิ์จึงยอมแพ้

     ชาวบ้านรู้ว่าพระสาคตะปราบนาคร้ายได้ จึงเลื่อมใสพากันกราบไหว้จะหาของที่ถูกใจมาถวาย พระท้องถิ่นแนะว่า ให้เอาสุราใสสีแดงดังเท้านกพิราบถวาย จึงจะได้บุญมาก ชาวบ้านจึงพร้อมใจกันนำสุรามาถวาย พระสาคตะดื่มสุราฉลองศรัทธาหลายครัวเรือนจนเมาไม่ได้สติ ล้มกลิ้งอยู่หน้าประตูเมืองโกสัมพี

     ขณะนั้น พอดีพระพุทธองค์เสด็จมาถึง เห็นพระสาคตะนอนกลิ้งอยู่ จึงทรงให้หมู่ภิกษุช่วยกันหามพระสาคตะไปสู่อาราม ให้นอนหันศรีษะไปทางพระพุทธเจ้า แต่พระสาคตะได้พลิกกลับเอาทางเท้าไปทางพระพุทธองค์ เพราะขาดสติด้วยฤทธิ์ของสุรา พระพุทธองค์รับสั่งถามพวกภิกษุว่า

     "ภิกษุทั้งหลาย ! สาคตะได้ต่อสู้จนชนะนาคร้าย ที่ท่ามะม่วง มามิใช่หรือ ?"   

     "ชนะมาแล้ว พระพุทธเจ้าข้า"   

     "ภิกษุทั้งหลาย ! แล้วเดี๋ยวนี้สาคตะจะสู้แม้เพียงกับงูน้ำได้หรือไม่ ?"     

     "ไม่ได้ พระพุทธเจ้าข้า"   

     "ภิกษุทั้งหลาย ! น้ำที่คนดื่มเข้าไปแล้วทำให้สติขาดนั้น สมควรจะดื่มหรือไม่"    

     "ไม่ควรดื่ม พระพุทธเจ้าข้า"    

      ทรงตำหนิการกระทำของพระสาคตะเป็นอันมาก แล้วทรงบัญญัติสิกขาบท ห้ามมิให้ภิกษุดื่มสุราและเมรัย ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน